Aktualizacja aplikacji mObywatel 2.0 przyniesie długo wyczekiwaną funkcjonalność dla użytkowników. Już od 17 listopada 2023 r. będzie można skorzystać z możliwości zastrzeżenia swojego numeru PESEL w wersji przeglądarkowej, a od połowy grudnia w aplikacji mobilnej1.
Warto zauważyć, że choć funkcja będzie dostępna od listopada 2023 r., pełna ochrona przed nieautoryzowanym wykorzystaniem numeru PESEL zacznie obowiązywać dopiero od 1 czerwca 2024 roku. To wtedy w życie wejdzie ustawowy obowiązek weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL przy zawieraniu umów kredytowych i innych podobnych transakcji (patrz: Dz.U. 2023 poz. 1394).
W teorii dzięki nowej funkcji zyskujemy możliwość uniknięcia konsekwencji związanych z nieautoryzowanym zaciągnięcie kredytu, sprzedażą nieruchomości czy choćby wyrobieniem duplikatu karty SIM. W praktyce zawarcie umowy będzie możliwe bez weryfikacji stanu zastrzeżenia PESEL, pod warunkiem, że system teleinformatyczny jest niedostępny, a weryfikacja samej tożsamości zostanie udokumentowana i dokonana z zachowaniem należytej staranności.
5. W przypadku niedostępności systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest rejestr zastrzeżeń numerów PESEL, bank krajowy, instytucja kredytowa, oddział instytucji kredytowej oraz oddział banku zagranicznego, po ponownej nieudanej próbie dokonania weryfikacji mogą:
1) odmówić zawarcia umowy do czasu przywrócenia dostępności systemu albo
2) zawrzeć umowę z zachowaniem należytej staranności przy weryfikacji tożsamości konsumenta i udokumentować dokonanie tej weryfikacji.
Aplikacja umożliwi użytkownikom ręczne zastrzeżenie numeru PESEL, a także skonfigurowanie automatycznego zastrzegania. Oprócz tego, będzie można cofnąć zastrzeżenie oraz śledzić historię zmian statusu i weryfikacji numeru PESEL, zarówno przez instytucje publiczne, jak i osoby prywatne.
Domyślnie PESEL nie będzie zastrzeżony. Blokady lub jej cofnięcia można dokonać w aplikacji mObywatel lub osobiście w siedzibie dowolnej gminy, placówce bankowej i na poczcie.